Dertig jaar fysiopraktijk Hoefijzer
Daar waar eens die mooie boomgaard was, begon fysiotherapeut Martijn Bakker (61) dertig jaar geleden met zijn praktijk in een verbouwde appelschuur aan het Hoefijzer. Sindsdien woont en werkt hij in Loenen. Het is tijd om eens iets meer te horen over fysiotherapiepraktijk Hoefijzer.
Maar eerst zeven jaar in Duitsland
Toen Martijn Bakker afstudeerde, was er in Nederland weinig werk voor fysiotherapeuten. Hij had een open blik en zag eerder de ruimte dan de grenzen. Zo kwam hij in Duitsland terecht om zeven jaar lang te werken aan het Bodenmeer. Hij werkte er in twee bestaande praktijken en begon er tenslotte een eigen praktijk. Na verloop van tijd voegde zijn partner Marieke zich bij hem en werd hun eerste zoon geboren.
Tijdens zijn eerste baan in Duitsland maakte Martijn kennis met haptonomie dat een mooie aanvulling bleek te zijn op de kennis en vaardigheden die hij tijdens zijn opleiding had opgedaan. Een haptotherapeut begeleidt bij klachten door op zoek te gaan naar de balans tussen lichaam en geest. In onze maatschappij raakt het gevoel soms in de verdrukking, waardoor er fysieke en mentale klachten ontstaan. Haptotherapie kan de verstoorde balans tussen verstand en gevoel herstellen en zo de veerkracht van mensen versterken.
Wat later kwam Martijn als bij toeval in aanraking met ‘craniosacrale’ therapie, kortweg cranio. Dit is (emotioneel) lichaamswerk, gericht op het laten ontspannen van bindweefsel. Het bindweefsel is essentieel voor het zelfherstellend vermogen van de mens. “De zacht luisterende, diep doorvoelende manier van aanraken, zo nodig in combinatie met dialoog, helpt om bewustwording te ontwikkelen van lichamelijke signalen, behoeften en grenzen”, aldus Martijn.
Terug naar Nederland
In 1993 ging het jonge gezin terug naar Nederland en wel naar Loenen. Er was een praktijk ter overname. Dat was het begin van Martijns loopbaan in Loenen die nu dertig jaar bestaat. In Nederland volgde hij aanvullende scholing in de vakken die naadloos aansloten bij zijn interesse. Zo kon hij in zijn praktijk een integratie tot stand brengen van fysiotherapie met elementen uit de haptonomie en de craniosacrale therapie. Kernbegrippen daarbij zijn: bewegen en de balans tussen voelen, denken en doen.
In Loenen voelde Martijn zich thuis. Hij en Marieke kregen nog twee kinderen. Alle drie de kinderen gingen in Loenen naar school en dat helpt ook om je goed thuis te voelen in het dorp. De praktijk was plezierig en het contact met de andere werkers in de gezondheidszorg was ontspannen. Toen de praktijkruimte moest verdwijnen, vond Martijn jarenlang onderdak in de praktijk van voormalig huisarts Van den Elshout. Nu zit hij al geruime tijd in het complexe gebouw van ’t Nieuwe Kampje. Hij heeft het er goed naar zijn zin. De ruimte heeft hij mooi aangekleed en zijn cliënten genieten van de fijne fitnessruimte, die hij deelt met FysioHolland.
Op het lijf geschreven
Het vak van fysiotherapie en ook de aanvullende scholing lijken Martijn op het lijf geschreven. Hij is geïnteresseerd in de hele mens, niet alleen in het pijnlijke deel van het lijf. Die pijn kan immers overal vandaan komen, bijvoorbeeld uit andere organen, zoals het hart. Martijn vindt het boeiend dat we het in ons taalgebruik gemakkelijk over de verbondenheid van lichaam en geest hebben. Denk maar aan termen als ‘iets op je lever hebben’ of ‘een probleem dat zwaar op de maag ligt’. Waarom kost het dan soms moeite om dat verband in de werkelijkheid te zien?
Geduld
We zijn net diep in gesprek als een cliënt op de deur klopt. Zij dacht een afspraak te hebben. Allervriendelijkst maakt Martijn haar duidelijk dat hij haar een uur eerder had verwacht. Maar, zo stelt hij haar gerust: “Dat kan iedereen overkomen. Weet je wat, ik help u alvast op de fiets.” Martijn vertrekt even naar de aangrenzende fitnessruimte en daarna pakken we de draad van ons gesprek weer op.
Hoe komt het dat Martijn zo’n rust uitstraalt? Hij zegt dat hij daar bewust aan werkt. Hij probeert zijn professionele uitgangspunten ook in zijn eigen leven toe te passen. In contact komen met je innerlijk, dat creëert rust. In onze hectische tijd staan mensen bloot aan veel verschillende prikkels, dat ziet hij ook bij zijn cliënten. Wat dan helpt, is bewegen, niet stil zitten. Een goed hulpmiddel is het beoefenen van Aikido, een verdedigings-sport uit Japan die helpt om je niet uit evenwicht te laten brengen.
Dertig jaar, een bijzonder lustrum
Is met de tijd ook het vak van fysiotherapie veranderd? Martijn zegt dat hij de afgelopen dertig jaar is veranderd, doordat hij een veel bredere blik heeft gekregen. Over het vak van fysiotherapeut maakt hij zich wel wat zorgen. Het is een zwaar beroep. Mede daardoor willen therapeuten het hanteerbaar maken door zich te concentreren op de kwaal en een passend oefenprogramma aan te bieden. Er zijn ook specialisaties ontstaan in het beroep. Allemaal begrijpelijk, maar komt de individuele mens dan nog wel goed in beeld?
En die cliënt, ja, die is ook veranderd. Hij of zij is mondiger geworden en soms ook wat veeleisender. Wat kort door de bocht: je hebt pijn, neemt contact op en wilt liever gisteren dan vandaag een afspraak. En dan graag binnen een paar dagen van de pijn af, want dat moet echt afgelopen zijn.
Communicatie
Bij medische beroepen is goede communicatie van groot belang. Martijn spreekt van geweldloze communicatie en legt dit uit: soms versterken mensen hun spanning, zonder het te beseffen. Zij doen zich dan vaak geweld aan en gaan krampachtig bewegen. Martijn wil hen duidelijk maken hoe dit proces verloopt en hoe ze zich van dit ‘geweld’ kunnen bevrijden. Ook wil hij hen medeverantwoordelijk maken voor hun herstel door samen te zoeken naar de oorzaak en de aanpak die bij de persoon past. Communicatie speelt in deze visie een belangrijke rol.
Toekomstmuziek
Het is duidelijk dat Martijn alle mogelijkheden benut om bewegen weer goed op gang te krijgen bij zijn cliënten. Hij wil hen niet alleen leren dat bewegen belangrijk is, maar juist ook dat het leuk is. Het gaat dan om bewegen in de volle breedte van het woord. Goede hulpmiddelen om er plezier in te krijgen, bieden muziek en dans. Voordat corona uitbrak is Martijn begonnen met ‘dansante fysiotherapie’. Rustig dansen is prima voor het lijf. Volgens de website van Praktijk Hoefijzer is het ‘een hulp bij het verminderen van blessures, lichamelijke beperkingen of klachten’ en bij het beter leren omgaan met stress.
Er is toekomstmuziek voor Martijn persoonlijk. Hij gaat zijn werk, uiteraard in een rustig tempo, afbouwen. Momenteel werkt hij drie-en-een halve dag in de week. Dat doet hem goed, want het werk is fysiek zwaar. Hopelijk voert hij de komende periode nog wel zijn plan uit om een groepje te starten van mensen die zo’n tien avonden therapeutisch dansen op muziek. Over toekomstmuziek gesproken…
Annemiek Elling
